ชื่ออุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ

เขาคลังใน


 

            ตั้งอยู่ในกลุ่มโบราณสถานกลางเมืองใน เป็นพุทธสถานที่มีกำแพงแก้วศิลาแลงล้อมรอบ “เขาคลังใน” เป็นชื่อที่ชาวบ้านในท้องถิ่นพากันเรียกโบราณสถานแห่งนี้ เนื่องจากเชื่อว่าเป็นคลังที่เก็บสิ่งของมีค่า หรือคลังอาวุธในสมัยโบราณ ลักษณะเป็นฐานอาคารขนาดใหญ่ก่อด้วยศิลาแลงฉาบปูน ผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดความกว้าง 28 เมตร ความยาว 44 เมตร และความสูงประมาณ 12 เมตร หันหน้าไปทางด้านทิศตะวันออก  ส่วนฐานก่อด้วยศิลาแลงทึบตัน ส่วนฐานด้านล่างทางด้านทิศใต้และทิศตะวันตกยังคงปรากฏลวดลายก้านขด และประติมากรรมปูนปั้นรูปคนแคระแบกประดับทางด้านหน้ามีบันไดขึ้นสู่ชั้นบนซึ่งเป็นลานกว้างสำหรับประกอบพิธีกรรมและทางทิศตะวันตกของโบราณสถานพบร่องรอยคล้ายฐานสถูป หรือวิหารขนาดเล็ก นอกจากนี้ยังพบร่องรอยของฐานสิ่งก่อสร้างขนาดเล็กเช่น เจดีย์ราย วิหาร อาคารประกอบพิธีกรรมอีกหลายแห่ง กระจายตัวอยู่โดยรอบภายในเขตกำแพงแก้ว

            ลักษณะทางสถาปัตยกรรมของเขาคลังในมีรูปแบบใกล้เคียงกับโบราณสถานหมายเลข 18 (วัดโขลงสุวรรณคีรี) เมืองคูบัว จังหวัดราชบุรี ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นวิหารขนาดใหญ่ จากลักษณะทางสถาปัตยกรรมและหลักฐานทางโบราณคดี สันนิษฐานว่าเขาคลังในเป็นศาสนสถานที่เกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนาแบบนิกายเถรวาท ซึ่งสร้างขึ้นในระยะแรกของการก่อตั้งเมืองศรีเทพ กำหนดอายุราวพุทธศตวรรษที่ 11-12 ซึ่งต่อมาได้มีการปรับเปลี่ยนมาเป็นศาสนาสถานในพุทธศาสนาแบบนิกายมหายานในช่วงราวพุทธศตวรรษที่ 14 และคงความสำคัญเรื่อยมาจนถึงพุทธศตวรรษที่ 16-17 จากนั้นจึงถูกทิ้งร้างไปพร้อมกับการล่มสลายของเมืองในราวพุทธศตวรรษที่ 18